Spiegel voor ondernemers en wereldverbeteraars
22.2.2013

Zeep

Shampooblok spaart water en milieu, maar is het ook goed voor je haar?

Minstens 80 procent van de inhoud van een shampoofles bestaat uit water. Water dat er al genoeg stroomt onder de douche, vond zeepfabrikant Lush. Hun waterloze shampooblok won vorige maand de 'Aangepakt'-prijs van afvalorganisatie Nedvang. De jury vond dat de zeepshampoo op een originele en frisse manier het nut(teloze) van de gangbare plastic flessen laat zien. Maar wordt je haar ook schoon van zo'n blokje?

Eerst de milieuclaims. Een vast stukje shampoozeep gaat zo'n 80 tot 100 wasbeurten mee, vergelijkbaar met drie flessen van 250 milliliter, zegt woordvoerder Bregtje Cals. "Op jaarbasis scheelt dat ons wereldwijd ongeveer 135 ton plastic. En omdat vloeibare shampoos voor het grootste deel uit water bestaan, besparen we met de shampoobars jaarlijks ook nog eens 450 duizend liter water."

Juryvoorzitter Roland ten Klooster, hoogleraar Verpakkingsontwerp en -management aan de Universiteit Twente, acht deze besparingsclaims realistisch, al zullen ze ongetwijfeld naar boven zijn afgerond, zegt hij. "Als elk huishouden eens per maand of per twee maanden een nieuwe shampoo koopt, gaan er jaarlijks zo'n 84 miljoen flessen over de toonbank. Met één shampoobar spaar je drie flessen uit, dus dan moet Lush zo'n 1,8 miljoen shampoozepen per jaar verkopen. Met zo'n 50 winkels wereldwijd klinkt dat haalbaar."

De zeepjes komen elke twee weken per trein en vrachtwagen uit de Lush-fabriek in Engeland, in gerecyclede kartonnen dozen. In de winkel liggen ze bloot tussen de andere harde zepen die het bedrijf verkoopt. Bij de kassa gaat een felgekleurde shampoozeep in een klein papieren zakje, thuis kan je hem in een op maat gemaakt bakje doen.

Ten Klooster: "Mensen vragen me waarom een product zonder verpakking een verpakkingsprijs kan winnen, maar dat was nu juist het punt dat we als jury wilden maken. Een lichtere fles maken ligt erg voor de hand, maar daarmee verander je niks aan het wezenlijke afvalprobleem. Het ging ons om de manier van denken, om het totaalconcept van Lush. Niet alleen bij de shampooblokken is nagedacht over de verpakking, de hele winkel is ermee doordrenkt."

Rest de vraag of je je haar schoon krijgt met zo'n shampooblokje. Op verschillende internetfora zijn de meningen verdeeld. De tegenstanders vinden dat hun haar té schoon aanvoelt - wat stug en licht uitgedroogd - of vinden het onhandig. Ene GemmaC25 op de Britse versie van het forum Ciao. "Ik snap niet waarom Lush de bakjes voor de vaste shampoos zo klein heeft gemaakt," schrijft ze. "In het begin past de shampoo niet in het bakje, maar als hij later klein genoeg is geworden, blijft hij erin vast zitten en krijg je hem er niet meer uit. Bovendien gaat het bakje niet tot nauwelijks open. Het heeft me m'n nagels gekost en ik heb het ding door de badkamer gesmeten. Nu leg ik het dekseltje er maar los op. Het is echt een heel simpel product, maar in de deze vorm is het totale geldverspilling."

Dat je haar droog en wat stug aan kan voelen na het wassen met de vaste shampoo komt voornamelijk door de ingrediënten. Hoewel Lush zich profileert als bedrijf dat weinig tot geen synthetische stoffen gebruikt, is het grootste bestanddeel van hun vaste shampoos natriumlaurylethersulfaat. Dit goedkope schuim- en reinigingsmiddel wordt behalve in douchegels en shampoos ook gebruikt in glasreiniger, vloeibaar afwasmiddel en allesreiniger. SLS kan huidirritatie veroorzaken.

Op verschillende vergelijkingssites voor cosmetica komt Lush er bekaaid vanaf. Op SkinDeep, waar producten een gezondheidscijfer krijgen op basis van hun ingrediënten, krijgt de Karma Komba vaste shampoo een 5. Op GoodGuide, dat ook cijfers geeft aan het milieubeleid en de sociale aspecten, krijgt Lush eveneens een onvoldoende. Het milieubeleid scoort net een 5,9, het sociale beleid een 4,9. Het gemiddelde gezondheidscijfer van alle producten is een 3,3, de vaste shampoos krijgen een 4.

Ook Paula Begoun, luis in de pels van de Amerikaanse cosmetica-industrie, laat weinig heel van de natuurlijke claims van Lush. "Bijna elk product bevat tenminste één ingrediënt dat de huid kan irriteren. Veel natuurlijke ingrediënten zijn goed voor de huid, maar waarom heeft Lush de schadelijke opties verkozen boven de goede? Dit is geen huidverzorging, dit is geur opgeleukt met eetbare ingrediënten."

Terug naar alle artikelen