Shampoo
In cosmeticaland is alles natuurlijk, veel biologisch en maar heel weinig wetenschappelijk bewezen. Zo ook de claims van de natuurlijke antiroos shampoo van Keune.
In de So Pure Exfoliating Shampoo zit gecertificeerde organische tea tree-olie die roos helpt verwijderen en voorkomen, zegt het bedrijf. Daarbij brengt de shampoo het haar en de hoofdhuid 'in balans op basis van 100 procent natuurlijke plantaardige ingrediënten'.
Op de verpakking is om te beginnen al geen keurmerk te vinden dat de organische oorsprong van de tea tree-olie garandeert. Een blik op de ingrediëntenlijst weerlegt vervolgens de claim van de 100 procent natuurlijke plantaardige ingrediënten. "Het grootste deel van de ingrediënten is synthetisch, maar de arganolie, menthol en wilgenextract onderaan de lijst kunnen van plantaardige oorsprong zijn," zegt hoogleraar dermatologie Jan D. Bos van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam. "Het is in ieder geval geen versgeperste sinaasappelsap."
Folkert Blok, dermatoloog, chemicus en eigenaar van testbedrijf voor cosmeticaproducten SkinConsult, bevestigt dat niet alle ingrediënten plantaardig zijn, tenzij je ingrediënten die chemisch gemaakt zijn van aardolieproducten daar ook onder schaart. Hij denkt wel dat tea tree-olie zou kunnen werken tegen roos. "In experimenten met petrischaaltjes heeft tea tree-olie effect op een bepaald soort gist bij een concentratie van 0,25 procent. Het moet dan wel tien tot dertig minuten kunnen inwerken." Dat het laboratoriumonderzoek is, maakt het wel lastig om de uitkomsten te vertalen naar menselijke hoofdhuid, voegt hij daaraan toe.
Bos heeft nog nooit gehoord dat tea tree-olie werkt tegen roos. "Als een cosmeticum echt werkt, is het een medicijn en gelden er heel andere regels. Roos is niets anders dan het aan elkaar klitten van huidschilfers. Als je je haar goed wast en uitspoelt, zie je dat niet. Het meeste dat antiroos-shampoo kan doen, is roos verwijderen. Dat kan alleen met een shampoo die schoonmaakt, en dat doet deze shampoo zeker, gezien de stoffen die erin zitten. Voorkomen dat roos opnieuw ontstaat, kan geen enkel product."
De claim dat de shampoo haar- en hoofdhuid in balans kan brengen, vindt Bos ronduit onzin. "Wat is dat dan voor balans? In de dermatologie bestaat dat woord niet eens. Dit is puur kretologie van de cosmetica-industrie." Blok drukt zich voorzichtiger uit. "Cosmetica hebben per definitie alleen de functie om de huid te reinigen, te parfumeren, het uiterlijk te wijzigen, lichaamsgeuren te corrigeren en lichaamsdelen te beschermen of in goede staat te houden. De claims van Keune hebben betrekking op nevenfuncties in het grijze gebied van werkzaamheid."
Van de claim dat de arganolie in de antiroos-shampoo de hoofdhuid versterkt en hydrateert, laat Bos weinig heel. "Het versterken van het haar is sowieso onzin, haar is dood materiaal. De haarwortel is het levende gedeelte, maar de meeste ingrediënten dringen daar niet ver genoeg in door om effect te hebben. Hydrateren is in dit geval een contradictio in terminis. Met hydrateren leg je een vettig laagje aan op de huid dat je met shampoo juist wilt wegwassen." Om de bewering dat de lavendelolie in de shampoo de huid ontspant, moet hij een beetje lachen. "Spieren en geest kunnen ontspannen, huid en haar niet."
Toch ziet Bos weinig reden om de shampoo af of aan te raden. "Dermatologisch gezien zijn de claims van Keune onzin, maar als mensen het lekker vinden ruiken, moeten ze het vooral kopen." Blok benadrukt het belang van wetenschappelijk onderzoek om de claims van de shampoo te toetsen. Alleen op basis van een grootschalige gebruikerstest met een willekeurig uitgekozen controlegroep valt er iets over de werkingsclaims van de natuurlijke antiroos-shampoo te zeggen, stelt hij.
Het enige addertje onder het gras ziet Bos in de lange ingrediëntenlijst. "Er zitten meer dan twintig verschillende stoffen in deze shampoo, dat is best veel. Mensen met contactallergie kunnen daar last van krijgen. Doorgaans geldt dat hoe minder stoffen er in een product zitten, hoe minder mensen er last van krijgen."