Luiers

Je mag het eigenlijk niet zeggen, maar baby's zijn niet zo duurzaam. Hun eerste jaren slijten ze in luiers - en daar is het nodige op aan te merken. Er zijn genoeg alternatieven. Tot tweedehands luiers met - onschuldige - vlekken aan toe.

Elke ouder weet hoeveel poep en plas er dagelijks uit zo'n kleine komt en hoeveel luiers er nodig zijn om die op te vangen. Voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal heeft berekend dat een kind gemiddeld 260 kilo luiers per jaar gebuikt. Meer dan vier procent van het huishoudelijk restafval in Nederland bestaat uit wegwerpluiers. Jaarlijks dragen zo'n 500.000 baby's en kinderen luiers. Samen veroorzaken die een afvalberg van 144 miljoen kilo.

Een wasbare luier kan dan ook niet ontbreken in de BabyBeGood-doos die mede door ASN Bank mogelijk is gemaakt. Tamara Peers is medeoprichtster van BabyBeGood, het platform dat de doos met duurzame producten heeft samengesteld. Peers staat op de Negenmaandenbeurs in de RAI in Amsterdam en daar wil ze aanstaande ouders bewust maken van de verantwoorde keuzes die ze kunnen maken op het gebied van voedsel, textiel en verzorging.

De BabyBeGood-doos is gebaseerd op het pakket met duurzame babyproducten in Finland, dat ouders van de overheid krijgen. Zeker op het vlak van luiers zou de Nederlandse overheid meer kunnen doen, vindt Peers. "In het Verenigd Koninkrijk en België subsidieert de overheid wasbare luiers."

Dat wasbare luiers beter zijn voor het milieu dan wegwerpluiers is geen punt van discussie, zegt Linda Nijenhuis van Milieu Centraal. "De productie, het transport, het gebruik en de afvalverwerking van wegwerpluiers veroorzaken gemiddeld ongeveer 2,5 keer meer CO2-uitstoot dan wasbare luiers. In deze berekening is meegenomen dat wasbare luiers ook gemaakt en gewassen moeten worden. Zelfs als wasbare luiers worden gedroogd in de droger in plaats van aan de waslijn stoten ze 1,4 keer minder CO2 uit in vergelijking met wegwerpluiers. Bovendien zijn we bij de berekeningen uitgegaan van een scenario waarin de ene helft van de luiers op 60 graden en de andere helft op 40 graden wordt gewassen. Zelfs als er vrij vaak en op 60 graden wordt gewassen zijn wegwerpluiers nog altijd 1,3 keer vervuilender dan wasbare luiers."

Hoewel wegwerpluiers de laatste jaren lichter zijn geworden doordat er minder houtpulp in zit, is de hoeveelheid absorberende kunststofkorrels - die vocht opzuigen en babybilletjes droog houden - gelijk gebleven, zegt Nijenhuis. En juist die korrels veroorzaken een deel van de milieubelasting.

Peers weet dat er ook wegwerpluiers bestaan op basis van bamboe en hennep en absorberende korrels op basis van maiszetmeel. Hoe duurzaam die zijn in vergelijking met wasbare luiers, durft ze niet te zeggen. Maar omdat kinderdagverblijven niet altijd staan te springen om wasbare luiers, vindt ze deze biologisch afbreekbare luiers alsnog een goed alternatief voor gewone luiers met korrels op aardoliebasis.

Volgens Nijenhuis zijn er geen volledig biologisch afbreekbare wegwerpluiers. "Ook luiers met composteerbare materialen bestaan voor ruim een kwart uit superabsorberende kunststofkorrels. Ze mogen dus niet in de GFT-bak worden gegooid. Er wordt gewerkt aan een verwerkingsmethode om luiers onder hoge druk en temperatuur te vergisten en de kunststof te hergebruiken. Die is alleen nog niet op grote schaal toepasbaar."

Sjouke Liem, oprichtster van het nieuwe online informatieplatform WasbareluierWereld, vindt dat wasbare luiers een imagoprobleem hebben. Ze legt nog maar eens uit hoe die dingen precies werken. "De luier zelf is van textiel en absorbeert vocht. Daaroverheen gaat een waterdicht overbroekje. In sommige systemen zitten die twee aan elkaar vast, in andere systemen zit de luier los van het broekje. Je kunt een inlegvel gebruiken om de ontlasting op te vangen. Zo'n inlegvel lijkt op keukenrol en laat wel vocht door. Plasjes komen in de luier terecht, maar poep wordt met het inlegvel opgevangen."

Bovendien hebben wasbare luiers nog twee extra voordelen, zeggen de fans. Ten eerste zijn ze goed voor de portemonnee. Milieu Centraal heeft berekend dat wasbare luiers gemiddeld 500 euro goedkoper zijn dan wegwerpexemplaren. Die besparing geldt voor de hele luierperiode en daar is het wassen en eventueel drogen in de droger van de wasbare luiers in meegenomen. Wie in de wasbare luiers wil stappen, moet wil even in de buidel tasten. Uitgaande van acht keer verschonen per dag en een prijs van 15 tot 20 euro per broekje, wordt aangeraden om 24 broekjes aan te schaffen, een investering van zo'n 400 euro.

Maar dat hoéft niet, want op internet is er een levendige handel in gebruikte luiers. Op WasbareluierWereld staan links naar de Luiermarkt Facebookgroep, Luierhoek Tweedehands, het Dragen en Voedenforum en natuurlijk Marktplaats waar de luiers ongeveer de helft kosten. En dan zijn er ook nog bedrijven die wasbare luiers te huur aanbieden om ze een tijdje uit te proberen. Wie overigens uitgewassen poepvlekken in tweedehands exemplaren detecteert, kan gerust zijn. Volgens webwinkel GreenJump is dat slechts kleurstof. Als je de luiers op een zonnige dag buiten hangt, verbleken die vanzelf door de UV-straling van de zon.

Het tweede voordeel is minder goed doorgerekend. Een kind zou tot een jaar sneller zindelijk kunnen zijn bij het gebruik van wasbare luiers, omdat het de vochtigheid beter voelt dan in een superabsorberende Pamper. Of dat echt zo is, valt te bezien. Maar dat maakt de fans niet uit. Uiteindelijk wordt niemand blij van kinderen die (te) lang in de luier lopen. En dat doen ze wel. Wasbare-luierbedrijf Kaatje Katoen verwijst op zijn website naar een onderzoek uit 1997, waaruit bleek dat 90 procent van de kinderen van 2,5 jaar zindelijk was in 1961. In 1997 was dat slechts 22 procent. De zeven maanden extra die kinderen tegenwoordig gemiddeld nodig hebben om zindelijk te worden, kost al snel 152 kilo aan (wegwerp)luiers.